Almanya’da, 1920 yıllarından başlayarak gelişen, 1950'li yıllardan sonra da canlı biçimde devam eden bir mimarlık anlayışıdır.
Organik mimarlık akımını daha ileri götürmeyi amaçlayan ve abd’li mimarlar tarafından oluşturulan organik mimarlığa karşı, avrupalı mimarlar tarafından geliştirilmiştir. ilk kez alman mimar hugo häring, "yapının insanın ikinci derisi" olduğunu ifade etmiş ve evlerin birer "konut organ" olmasının gerektiğini düşünmüştür. bu anlayıştan hareket ederek hafif ve yumuşak malzemeler ile artık dört köşe evlerin yapılmasının gerekmeyeceğini ifade etmiştir. organımsı mimarlıkta, yapısal mekânlar her türlü biçimsel ön yargıdan arındırılmış ve kendi işlevsel ilişkilerine göre düzenlenip gerçekleştirilmeye gidilir. rasyonalizmin kurallarını, 90 derecelik dik açılı ya da belli açısal düzenleri vazgeçilmez koşul olarak öngörmez.
Bu anlayıştaki mimaride yapıların fonksiyonları ve bu fonksiyonlara uygun biçimde, derinin eti sardığı gibi minimum bir kabukla örtülme anlayışı vardır.
Bu çalışmalarda, giderek mimaride fonksiyona hizmet eden serbest biçimlere varılır. ilk uygulayıcıları h. haering ve hans scharoun olan bu akım ile brütalizm arasında, temel ilkesi bakımından paralellik kurulabilir. organımsı mimarinin en güzel örneklerinden birisi hans scharoun’un berlin’deki filarmoni binası’dır.
Özellikleri ve Temsilcileri
Organımsı mimarlığın bir başka uygulamasını da bilim adamı, sanatçı ve yayıncı Rudolf Steiner gerçekleştirdi. E. A. Kari Stockmeyer, Schmidt-Curtius ve Ernst Aisenpreis gibi mimarlarla birlikte çalışan Steiner, 1924-28 arasında İsviçre’nin Dornach kentinde yaptırdığı bir okul yapısında neredeyse dışavurumcu bir biçimlendirme anlayışı uygulamıştı. Goethenaum II (1913’te yapılan Goethenaum 1922’de yanmıştı) adını taşıyan bu yapıda Steiner’in antropozofik dünya görüşüne uygun yumuşak, köşesiz biçimler kullanılmıştı. Bu yaklaşımın yapıda daha ileride gerekli olacak değişiklikleri engellemediği, hatta bu tür çalışmaları kolaylaştırdığının gözlenmesi, yapıları insanın bir uzantısı olarak gören organımsı mimarlık yandaşlarının Goethenaum’u benimsemesine yol açtı.
Comments