Finike,tarih boyunca önemli bir yükleme ve boşaltma liman kenti olmuştur. Denizci bir millet olan Fenikeliler, Finike ve Akdeniz'in değişik limanlarından yükledikleri malları, başka limanlara satarak, kendi devirlerinde ticareti geliştirmişler ve zengin olmuşlar. Tarihin seyri içinde Finike Limanı’nın durgun zamanları da olmuştur. Cumhuriyet döneminde de uzun süre atıl kalan limanda, uzun yıllar sadece balıkçı tekneleri barınmıştır. 1966 yılında balıkçı tekneleri ve yatların fırtınalı havalarda barınabilmeleri için yeni bir barınak yapımına başlanmış ve bu barınak 1970 yılında tamamlanmıştır. Finike marina, Finike'nin coğrafi ve kültürel konumuyla yat turizmini birleştirerek, ilçemiz ve ülke ekonomimize önemli katkılar sağlamaktadır. Bu konum Finike marinasını önemli bir yatçılık merkezi yaparak, Finike'ye de uluslararası bir liman kenti ve yat turizmi merkezi statüsü kazandırmıştır. Konum📍

Antalya’nın 32 kilometre batısında, Sivridağ'ın kuzey eteğinde yer alan Trebenna Antik Kenti'ne Geyikbayırı ve Çağlarca köylerinden geçilerek orman yoluyla ulaşılır. Trebenna’nın Helenistik ve öncesi dönemdeki varlığına dair ne antik literatür verisi, ne de epigrafik ve arkeolojik veri bulunmamaktadır. Ancak Helenistik Dönem'deTermessos’un, bir yazıta göre MÖ 281–280 yıllarında Ptolemaioslar egemenliğinde oluşu, aynı egemenliğin Trebenna’nın bulunduğu topraklarda olması beklenir. Yine aynı şekilde Apameia Barışı'ndan sonra (MÖ 168) Bergama’nın ele geçirdiği Toroslar'ın doğu tarafındaki yerler içerisinde Trebenna topraklarının bulunması olasılığı vardır. II. Eumenes (MÖ 197–160) Pamphilya’nın batı topraklarını krallık topraklarına katmıştır. MS 3'ncü yüzyıl Trebenna için oldukça parlak bir dönem olmuştur.     13 yaşında Roma tahtına geçen, 242 yılında Asya seyahatine çıkan İmparator III. Gordianus ( MS 238–244 ) pek çok Lykia kenti gibi Trebenna’ya da sikke basma özgürlüğü vermiştir. Trebenna Roma çağında resmen Lykia eyaletinin politik sınırları içerisinde kalmakla beraber, Bizans Dönemi'nde kesin olarak bir Pamphylia kenti olarak karşımıza çıkmaktadır. Sur duvarlarının görünen kısımları Bizans çağından kalmadır. Akropol kayalıklarında pek çok kaya odası vardır. Bunların konut ve mezar amaçlı olanları ilk bakışta ayırt edilebilmektedir. Bazıları önce mezar sonra konuttur. En özel olanı akropol girişinin hemen karşısında durandır. Roma Çağı yapıları Akropol ile Sivritepe arasında kalan düzlüktedir. Cepheleri güneydoğuya dönük ve yan yana sıralı ekklesiasterion, sebasteion ve stoa Roma Dönemi kamu yapılarının yoğunlaştığı kent meydanının batı sınırını oluştururken Elmin Nekropolü yamacındaki son kamu yapısı olan hamam ise güney sınırı belirler. Yapıya giriş, cepheyi yaklaşık üç eşit parçaya ayıran iki anıtsal kapı ile sağlanır. Roma dönemi kentinin akropolü Bizans döneminde yerleşmenin çekildiği yer olmuş, koruma duvarı ile çevrelenmiş ve Ortaçağ boyunca da kentin asıl yerleşmesi burası olmuştur. MS 12'nci yüzyıl sonlarına kadar kent bir Bizans kenti olarak varlığını sürdürmüştür. Trebenna’nın, Attaleia ve çevresinin MS 1'ncü. yüzyılın başlarında Türklerin eline geçmesiyle birlikte terk edildiği tahmin edilmektedir. Kaynak: "Trebenna", Dünden Bugüne Antalya II. Cilt, Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012) Konum📍

Soura Antik Kenti, MÖ IV. yüzyılda varlığını sürdürmüştür. Antalya, Kale ilçesine (Demre) 6 km. uzaklıktaki Sura Köyü’nün yakınındaki, Myra Antik Kenti'ne yakın bir harabedir. Lykia (Likya) Birliği içinde 2 oy hakkı olan Soura Antik Kenti, Çayağzındaki Andriake harabelerinin hemen üzerindedir. Bugün Kaş’a giden yol, Sura Antik Kentinin içinden geçmektedir. Bazı kaynaklarda Sourai-Sura adıyla veya Sura adıyla anılır. Andriake’den Kaş’a giden yolda buradan geçmektedir. Soura, Hellen dilinde “Soura halkı” anlamında bir sözcüktür. Soura Antik Kenti Federasyonun Kehanet Merkezdir Apollon Tapınağı En Önemli Mabetlerindendir Soura Antik Kenti’nin sahip olduğu akropol oldukça küçüktür ve çevresi surlarla örülmüştür. Kuzeyde bulunan surlar dikdörtgen yapılarıyla hala ayaktayken güney yöndeki surlar hiçbir kalıntı bırakmadan yıkılmıştır. Akropolün batısında, derin bir vadi içerisinde bir Apollon Tapınağı bulunmaktadır. Antik dönemde federasyonun “kehanet” merkezi de olan Soura Antik Kenti’nde Apollon Tapınağı kalıntıları, akropol, lahitler ve kaya mezarlarını görebilirsiniz. Hatta Soura’da bulunan üstü lahit olan anıtsal mezar Likya’daki en büyük lahit olarak biliniyor.  Kayaya oyulmuş olarak kalan basamaklar, akropolden buraya merdivenlerle inildiğini göstermektedir. Tapınak in antis planlı, dor nizamındadır. Arka cephede triglif ve metop sırasının bir bloğu hâlâ görülebilir. Soura Antik Kenti'nde Rahipler Kehanet Aracı Olarak Balıkları da Kullanıyorlardı Soura Antik Kenti'nde kehanetin yapıldığı su kaynağı akropolün hemen dibinde bulunmaktadır. Rahipler burada et dolu şişleri suya batırarak balıkların eti yiyip yememesine göre kehanette bulunuyorlardı. Tapınağın gerisinde oldukça harap durumdaki Bizans kilisesinin yıkıntıları görülmektedir. Asfalt yoldan vadiye bakıldığında bu yapılar bu güzel vadi içinde izlenebilmektedir. Soura Antik Kenti'ne çok yakın bir yerleşme yeri de aynı yol üzerinde, birkaç km ilerideki Gürses’teki "Trabenda Antik Kenti"dir. Antik ismi ve tarihi hakkında pek bilgimiz olmayan bu şehirde de sur kalıntıları ve lahitler vardır. Lahitlerin büyük çoğunluğu Roma Devri’ne aittir. MÖ V. yüzyıla ait kabartma figürlü lahit Lykia (Likya) tipindedir. Akropol doğu ve batıdan sur duvarları ile çevrilidir. Soura Antik Kenti'nde Apollon'un Kehanetleri Antik tarihçilerin Soura’nın Apollon’un kehanet merkezlerinden biri olduğunu ileri sürmelerinin dışında, elimizde Soura hakkında yeterince bilgi yoktur.  Lykia’nın diğer kentleri gibi MÖ IV. yüzyılda varlığını sürdürmüştür. Kentin akropolü oldukça küçük bir alan kapsamış ve kalın bir surla çevrelenmiştir. Sur duvarları kuzeyde dikdörtgen şeklinde bir kaleyi oluşturur. Güney yönündeki kulenin hiçbir iz bırakmadan yıkıldığı sanılır. Surlara bitişik odalar ve bunların açıldığı koridorlara diğer kentlerde rastlanamamıştır. Soura Antik Kenti'nde Lykçe Yazılı Heykel Kaidesi Apollon Sorias Kültünü Yansıtmaktadır Akropolün güney-doğu köşesinde kayalara oyulmuş, Lykçe yazılı bir heykel kaidesi ile Apollon Sorias kültünü yansıtan rahip listelerini içeren bir stel dikkati çekmektedir. Akropolün batısındaki Apollon mabedine kayalara oyulmuş merdivenlerle çıkılmaktadır. Yan duvarların öne doğru çıkarılıp uzantıları arasına iki sütunun yerleştirildiği İn antis plânlı, dor üslûbundaki mabedin hemen yanı başında da kehanetin yapıldığı kaynak suyu vardır. Mabedin arkasındaki alanda ise yıkılmış bir Bizans kilisesinin kalıntıları bulunmaktadır. Kaynak : Delphin Otel Blog Silvan Güneş Biyografi Yazarı Konum📍

Trysa Antik Kenti, Kaş-Kale yolu üzerinde bulunan Davazlar Köyü'nün Gölbaşı Mahallesi yakınındaki platonun doğusunda yer alır. Adına antik kaynaklardan hiç birinde rastlanmaz. MÖ 2'nci yüzyılda oluşan Likya Birliği’nde Trysa üye kentlerden biri olarak görünmektedir. Kentin ilk iki harfinin yazıldığı 'TP' kısaltması ile Likya Birlik dönemine ait sikkeleriyle tanınmaktadır. Arkeoloji literatüründe adından ve özellikle Heroonu’ndan XIX. yüzyılın sonundan beri söz edilen Trysa’da Phellos, Istlada, Sura gibi ufak bir beyin veya kralın oturduğu iyi korunan bir kale görünümündedir.     Kuzeydoğu ve güney yönleri oldukça sarp bir kayalığın zirvesinde, bugünkü Gölbaşı Köyü'nden 30 metre yükseklikte doğu-batı doğrultusunda ince uzun bir akropol görüntüsündeki Trysa Antik Kenti kalıntıları 550 metre uzunluğunda ve 150 metre genişliğinde bir alanı kaplar. Bu alanın bazı bölümleri teraslanmıştır. Kuzey ve batı tarafı ayakta olan düzensiz taşlardan örülmüş, MÖ 5'inci yüzyıla tarihlenen bir surla çevrilidir. Sur dışında Trysa’da bugün kalıntı olarak Heroon’un duvarları, tapınağa ait ufak kalıntı ve çok sayıda lahit bulunmaktadır. Lahitlerin çoğu sadedir ya da büst veya hayvan başı şeklinde tepeliklere sahiptirler.     Kentin niteliği saptanabilen tek yapısı, Akropol'ün güneybatı eteğinde yer alan ileri derecede tahrip olmuş tapınaktır. Mimari elemanlarından anlaşıldığına göre ön cephedeki ante duvarları arasında bulunan iki sütundan geriye hiçbir şey kalmamıştır. Burada Zeus ve Helios’a rahip olarak hizmet etmiş bir vatandaşı onurlandıran yazıta ait parçalar bulunmuştur. Söz konusu yazıta göre tapınak bu tanrılardan birine veya ikisine birden aittir. Trysa’nın en büyük eseri kentin kuzey-doğu ucunda yer alan ve on sekiz metrekarelik kapalı bir alan içinde duran, MÖ 4'ncü yüzyılın ikinci çeyreğine tarihlenen Heroon’dur. Dört yandan rektogonal bloklarla örülmüş bir duvarla çevrilidir. Dış yüzünde güney tarafta ise üzerinde iki yatay bant halinde mitolojik sahnelerin yer aldığı bir friz bulunmaktadır. Bu sahneler arasında, İlyada ve Odysseia’dan bölümler, Theseus’un marifetleri, Thebes’e karşı olan Yediler’den parçalar, Yunanlılar ve Amazonlar ile Kentauros ve Lapitlerin savaşları yanı sıra kimlikleri belirlenemeyen pek çok diğer figürde yer alır. Yerli kayadan oyularak çıkarılan ve bir aile için hazırlanmış olan bu lahtin bir metre genişliğinde ve üç metre yüksekliğinde olan duvarlarının üzerindeki çift sıra friz ve ornamentlerle süslü arşitrav blokları Viyana’ya götürülmüş olup, bugün ise bu frizden yalnızca doğu köşeye yakın yerde bir ion kymationu bloğu bulunmaktadır.     Ayrıca, Heroon’un dışında güneydoğu köşede duran Dereimis ve Aiskhylos lahti denen gotik alınlıklı, kapağın her iki yanında quadriga (dört atlı savaş arabası) kabartması ile üste konmuş şerite benzer parçasının her iki yanında cenaze şölenini gösteren kabartmalar bulunan lahit Avusturyalılar tarafından Heroon’un frizleri ile birlikte 1882-1983 yılında Viyana’ya götürülmüştür ve Sanat Tarihi Müzesi'nde sergilenmektedir. Trysa, anıtlarının bazılarının tüm Likya’nın en erken örnekleri olması nedeniyle önemli bir merkezdir. Kaynak: "Trysa", Dünden Bugüne Antalya [II. Cilt], Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012) Konum📍  

Istlada Antik Kenti, günümüze kalmış ilginç mezarları ile Likya’nın küçük boyutlu kentleri arasında en etkileyici olanıdır.Demre-Kaş karayolu üzerinde Yavu Köyü'nü geçtikten sonra Davazlar Köyü levhasından güneye ayrılan yolla 4 km sonra Kapaklı Köyü'ne ulaşılır. Köy ilkokulunun hemen karşısında yer alan ünlü Hoyran Mezarı yanından yine on dakika güneye yürünerek varılan Hayıtlı mevki Istlada Antik Kenti kalıntılarının yer aldığı alandır.   Istlada kalıntıları Kapaklı, Hoyran ve Hayıtlı’ya dağılmış vaziyettedir. Istlada adı şehrin birçok yazıtında okunabilmiş olup Likya Birliği içinde komşu diğer şehirlerle bölgenin tarihi kaderini paylaşmıştır.   Gerek Hoyran mezarındaki ilginç kabartmalardan gerekse okunabilir Likya yazıtlarından şehrin tarihini en azından MÖ 4'üncü yüzyıl başlarına indirmek mümkündür. Antik kentin Likya döneminden sonra sırasıyla Helenistik, Roma ve Bizans Dönemleri'nde yerleşim gördüğü kalıntılardan anlaşılmaktadır. Istlada; Apollonia, Aperlai, Phellos veya İsinda gibi ufak bir beyin oturduğu etrafı surlarla çevrili ufak bir kale görünümündedir. Şehrin surları akropolün doğu ve batı yönünde uzanır. Sur, doğu uca yakın yerde, kale içine girişi sağlayacak bir kapı ile sonlanmaktadır. Kapının hemen batısında kapıyı kontrol amaçlı yapılmış bir yapı kalıntısı göze çarpar. Yer yer görülen sarnıç ve kuyular ve bunlara su birikimini sağlayan yerli kayaya açılmış kanalcıklar su ihtiyacının biriktirme ile karşılandığını göstermektedir. Istlada Kapaklı Köyü'nde bulunan ünlü “Hoyran Anıtı” adıyla anılan kabartmalı mezarıyla da arkeoloji dünyasında çok özel bir yere sahiptir.   Hoyrat Anıtı ana kayanın yontularak ev tipi mezar haline getirilmiş örneğidir. Alınlığın ortasında mezar sahibi eşi ve oğluyla seçilebilmektedir. Çok basık gotik alınlığın altındaki frizde, ortada bir divan üzerine uzanmış mezar sahibinin ayakucunda askerleri başucunda ise oğlu, kızı, eşi ve kadınlardan oluşan bir grup törene iştirak edenleri oluşturmaktadır. Biri kopuk olan akroterlerde dışa dönük olarak sfenks tasvirleri mevcuttur. Anıt, Lykia alfabesi ile kazınmış yazıtı ve üzerindeki kabartmalardan MÖ 4'üncü yüzyıla tarihlenir.     Akropol’ün doğu ve kuzeyi kaya mezarları, lahitler ve stel şeklindeki tek blok mezarlarla doludur. Lahitlerin büyük çoğunluğu tipik Likya lahti formunda, kaide, sanduka ve kapaktan oluşmaktadır. Lahitlerin aralarında steller yer almaktadır. Tümü yörenin doğal oluşumu olan kireçtaşından yapılmıştır. Kaya mezarları Klasik Çağ'a, lahitlerin tümü ise Roma Çağı'na tarihlenir. Üzerlerindeki kuş tasvirlerinden dolayı, horozlu ve güvercinli mezar olarak tanınan kaya mezarı en eski örneklerden biri olup MÖ 4'üncü yüzyıl başlarına tarihlenir. Diğer ilginç bir örnek de üzerinde ayakta savaşçı kabartmasının yer aldığı tek parça bloktan oluşan stel tarzı mezar anıtı olup tipik kaya mezarları kompleksinin önünde yer alır. Kalıntıların yer aldığı zirveden güneye bakıldığında bölgenin en çarpıcı manzarası olan Gökkaya Koyu ve çevresi görülebilir ki Gökkaya büyük olasılıkla Istlada Antik Kenti'nin limanı görevini de yürütmekteydi.   Kaynak: "Istlada", Dünden Bugüne Antalya [II. Cilt], Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012)  

Kaş-Demre karayolunun 20'nci kilometresinden güneye yönelen yolla bugün Üçağız Köyü olarak anılan Theimiussa Antik Kenti'ne varılır. Kalıntılar köyün evlerinin seyrelmeye başladığı doğu tarafındadır. Theimiussa, orada bulunmuş bir yazıttan öğrenildiğine göre yönetimsel açıdan bir kent değil, köy yerleşimidir.   Mezar yazıtlarında şiddet suçu cezalarının Myra ya da Kyaneai’ya yatırılmasının yazması bu kentlere bağlı bir deniz birimi olduğunu göstermektedir. İlk kalıntı hemen kıyıda bosajlı, rektogonal duvarları bulunan minyatür bir kaledir. Bu kale belki öncesi de olabilen bir surla Bizans Çağı'nda çapı genişletilerek kenti çevreleyen bir şekle sokulmuştur.     Kentin Tybersissos ile sınır oluşturduğu yerde yine bosajlı ve rektogonal teknikte duvar örgülü bir akropol, son savunulacak yer olarak Tybersissos ile birlikte düşünülmüş olmalıdır. İskeleden doğuya doğru ilerlendiğinde sahilden biraz içeride ev tipinde, giriş kapısı tahrip olmuş bir çift kaya mezarıyla karşılaşılır. Doğu tarafta bulunan mezarın sağ yanında ayakta duran genç bir erkek veya çocuk figürü görülür. Kapının üst kısmında da mezar sahibinin Kluwanimi olduğunu bildiren Lykia dilinde bir yazıt vardır. Mezar binasının doğusunda iki yanı kesme taş duvarla örülü kanalın çevresinde çok sayıda Geç Helenistik ve Roma Çağı’na ait lahitler sıralanmaktadır. Bu kanalın bitim yeri yani kuzey ucu ne amaçla kullanıldığı kesin olarak belli olmayan bir Erken Bizans Dönemi yapısıyla sona ermektedir. Kaynak: "Theimiussa" Dünden Bugüne Antalya [II. Cilt], Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012) Konum📍

Alakilise olarak bilinen yapı, Angel Gabriel Kilisesi olarak da adlandırılmaktadır. Likya Yolu’nun en zorlu parkurları arasında gösterilen Finike – Demre – Alakilise güzergahında yer alan kilise, denizden 860 metre yükseklikte, Alaca Dağ’ın güney cephesinde konumlanmıştır.   Likya Bölgesi’nde, Erken Bizans Dönemi’nde yapılmış bir kilise olan Angel Gabriel Kilisesi’nden günümüze ulaşmış olan kalıntı, yalnızca bir duvarından ibarettir.  Tarihe tanıklık eden ve bir parçasıyla bile olsa geçmişin mimari ve kültürel izlerini yansıtan yapıyla, maceralarla dolu Likya Yolu yürüyüşü sırasında karşılaşmak, doğaseverlerde farklı duygular uyandırmaktadır. 

20. yüzyılın ilk yarısına kadar batı kıyısında tarihi binaların sıralandığı Atatürk Caddesi’nin devamındaki Fevzi Çakmak Caddesi’nin sonunda yer alan yapı, günümüzde caddenin tek tarihi binasıdır. Yapı 20. yüzyılın başlarında bir Rum konağı olarak inşa edilmiş ve 1944-1976 yılları arasında Vali Konağı olarak hizmet vermiştir. Cumhuriyet Meydanı’na inşa edilen yeni Vali Konağı nedeniyle uzun süre kullanılmayan yapı 1984-1995 yılları arasında Öğretmen Evi olarak hizmet vermiştir; günümüzde ise yeni inşa edilen Öğretmen Evi’ne bağlı Öğretmenler Lokali olarak kullanılmaktadır. Uzun yüzleri dış cephelere bakan L planlı ve iki katlı yapının kuzeyinde küçük bir avlusu bulunmaktadır. Beden duvarları yapı moloz taş ve tuğla kullanılarak inşa edilmiş olup, tüm cepheler beyaz renkle sıvalıdır. Batı cephesinin güney köşesinde basamaklarla yükseltilmiş ana girişi, benzeri geleneksel yapılarda karşılaşıldığı gibi içerlek bir konumdadır. Yapının tüm cephelerinde sık dizinde ve basık kemerli yüksek pencereler yer almaktadır. Pencere çerçeveleri kesme taştan ve cephe yüzeyinden çıkıntılı olarak yapılmıştır. Kat aralığı farklı renklendirilmiş profilli silmeler ile vurgulanan cephenin ana girişi üzerinde üç tarafı pencereli bir çıkma (şahnişin), doğu cephesinin ortasında ise küçük bir balkon yer almaktadır. Kırma çatıyı taşıyan saçaklar oldukça dar tutulmuştur. Konum